Vijf seconden roeiredders
Redden
De in 1767 in Amsterdam opgerichte Maatschappij tot Redding van Drenkelingen was de eerste organisatie ter wereld die zich met het redden van drenkelingen bezighield. In eerste instantie was die organisatie gericht op reanimatie van aangespoelde drenkelingen. Daarna kwam men op de gedachte om speciale boten in te zetten voor het redden van drenkelingen en die te stationeren in de kustplaatsen. Twee uit Engeland afkomstige Leidse studenten geneeskunde richtten na hun studie in hun eigen land vergelijkbare organisaties op: Thomas Cogan deed dat in 1774 in Londen en Thomas Houlston in 1775 in Liverpool.
Het eerste reddingsbootstation ter wereld
Dat stond in Formby, iets ten noorden van Liverpool. In 1777 moest daar al onderhoud aan gepleegd worden, en men neemt aan dat het in 1771 of iets daarna is opgericht. Waarschijnlijk was de eerste reddingsboot een Mersey gig, een kleine zeil-/roeiboot voor een twee- of driekoppige bemanning. Deze boten waren daar ook in gebruik als loodsboten.
Naar een goed ontwerp
De eerste reddingsboten voldeden in het algemeen niet. Een scheepsramp op 5 maart 1789 vlak voor de monding van de Tyne bij Newcastle, waarbij het niet mogelijk bleek mensen te redden die in het zicht van de wal in nood waren, leidde tot een ontwerpwedstrijd voor reddingsboten. Als winnaar kwam Henry Greathead (1757–1818) uit de bus, verongelijkte concurrenten achter zich latend. Zijn ontwerp was een overnaadse eikenhouten boot met koperen klinknagels, gebaseerd op de Noorse Yawl.
De grootste bijzonderheid in het ontwerp van deze dertig voet lange en tien voet brede boot was de kromme kiel. Dat maakte hem enorm wendbaar. Verder hadden boeg en achtersteven, net als bij de Vikingschepen, dezelfde double ended rompvorm. Op elke punt stond een stuurman met een stuurriem. Welke stuurman actief was, hing af van de vaarrichting. De tien riemen waren kort voor een goede hanteerbaarheid bij zware zeeën. Een grote hoeveelheid kurk aan binnen- en buitenzijde van de romp verhoogde het drijfvermogen. Greathead bouwde in twintig jaar eenendertig van deze reddingsboten.
De elfde boot die hij bouwde, de Zetland, bestaat nog en is te zien in Redcar, Engeland. Het is de oudste reddingsboot ter wereld.
Bouwtekening Greatheadboot
Nationaal Reddingmuseum Dorus Rijkers, Den Helder
Reddingsboot Spiekeroog uit 1908
Deutsches Schifffahrtmuseum, Bremerhaven
Verplichting
Aan de reddingsboot zijn in de loop der eeuwen wettelijk allerlei eisen gesteld, toch duurde het tot na de ondergang van de Titanic in 1912 voordat passagiersschepen een internationale verplichting opgelegd kregen om voldoende reddingsboten aan boord te hebben.
De Vries Lentsch
Voor de Amsterdamse Scheepswerf G. de Vries Lentsch was de bouw van reddingsboten big business.
