Deichmann & Ritchie

Botenbouwdynastie Deichmann

De Duitse koopman Hermann August Carl Wilhelm Deichmann (1823-1887) kwam in 1869 met zijn gezin van zes kinderen naar Rotterdam.
Een van zijn zonen, Emil Carl Eduard (1864-1934), had als kind al affiniteit met boten. Hij was in Berlijn als vrijwilliger opgeleid op de werf van Wilhelm Rettig en had een bijzonder oog voor hoe snel een boot kon lopen.

*Wassersport 27 februari 1887* | *Bron Bayerische Staatsbibliothek*

Met John Ritchie

In 1884 ging Emil in militaire dienst. Daarna, in 1885, kort voor de roeivereniging Nautilus werd opgericht, begon hij samen met de Engelsman John Ritchie een scheepsbouwerij.
Na het overlijden van Emil in 1934 zette zijn zoon Gerhard de werf voort.

Twee vestigingen

Het bedrijf had twee vestigingen, een in het Duitse Wyler – waar hij in 1911 de overnaadse 8+ Nautilus bouwde, vlakbij Nijmegen, en een op de zuidpunt van het Noordereiland in Rotterdam.
De vestiging in Wyler heeft minimaal tot 1923 bestaan, toen die de wherry Moldiep leverde.

De oprichting van Deichmann & Ritchie door Emil Deichmann en John Ritchie. Nederlandsche Staatscourant, 10 augustus 1885

Van 1887 tot 1893 huurde de startende Roeivereeniging Nautilus bij Deichmann & Ritchie een deel van een houten loods aan de Sleephellingstraat op het Rotterdamse Noordereiland.

In 1896 verhuisde de werf naar de Oudedijk, vlakbij de Kralingse Plas.
Emil verhuisde op 20 september 1889 op de Oudendijk G35, met beroep bootmaker.

Inge Deichmann (1953), kleindochter van Emil Deichmann: “Mijn vader Gerhard roeide zelf ook. Hij won een keer een roeiwedstrijd en toen ze erachter kwamen wie hij was kreeg hij de prijs niet. Dat vonden ze niet eerlijk. Het Utrechtse Viking roeide in boten van Deichmann & Ritchie. In Duitsland wonnen ze de ene na de andere wedstrijd. Mijn opa ging mee naar die wedstrijden voor eventuele reparaties en hij kwam terug met een hele lijst aan bestellingen.”

In het midden oprichter Emil. Rechts zijn zoon Gerhard die de werf voortzette. Zoon Hermann (links) bouwde geen boten

“De productie was hoog en het pand aan de Oudedijk werd te klein. In 1916 zijn ze naar de Straatweg in Hillegersberg verhuisd, waar ze aan de Bergse Achterplas een pand kochten met anderhalve hectare grond. Daar bouwden ze een paar loodsen. Tegelijk sloten ze de vestiging in Wyler, waar in verband met invoerrechten halffabricaten werden gebouwd. De boten zijn over de hele wereld verscheept.

Mijn vader Gerhard werd geboren in 1899. Hij kreeg ook belangstelling voor de botenbouw maar hij moest van opa een eigen zaak beginnen: ’Als hij het verprutst, dan schaadt hij mijn naam’. Mijn vader is begonnen onder de naam Gerhard Deichmann, maar uiteindelijk zijn vader en zoon toch samen doorgegaan, nu zonder Ritchie. Mijn vader was heel kieskeuring in zijn materiaalkeuze. Bij de Hillegersbergsche Houthandel aan de Rotte liet hij stapels houtplaten keren tot hij die ene vond die hij moest hebben. Hij bouwde ook zeilboten, tussendoor, als hobby. Mijn vader is in 1962 overleden, hij was pas 63. Dat was het einde van het bedrijf. Ik denk dat we, toen we van de Straatweg vertrokken, alles verbrand hebben, want ik herinner me een groot vuur in de tuin.”

Bron: Van boom tot boot, de evolutie van de roeiboot