Leipziger Zeitung, 1865
Nydam-boot
Het oudst bekende schip van het overnaadse type is de Nydam-boot, gebouwd rond het jaar 320, dus nog in de Romeinse tijd, maar afkomstig van buiten het Romeinse Rijk.
Nydam moeras
Niet ver van het Deense Sonderborg ligt een moeras van 800 bij 150 meter. Grassen, een enkele boom en een waterig geheel. Een kastje verraadt dat het waterpeil hier kunstmatig hoog gehouden wordt. Aan niets is te zien dat dit een archeologische vindplaats van de eerste orde is. Dat er een boot van ruim 23 meter lang uit de grond gehaald is, naast honderden wapens. Alleen een informatiepaneel vertelt het verhaal van dit Nydam-moeras. Van 1859 tot 1863 haalde de Flensburger gymnasiumleraar annex archeoloog Conrad Engelhardt bezig in het Nydam-moeras talloze voorwerpen naar boven: speren, lansen en munten. Op 17 augustus 1863 stuitte hij op een boot en kort daarna op nog twee. Twee van de boten gingen verloren, maar de derde heeft de tijd doorstaan. Het was een bijna vierentwintig meter lange boot, die voor een belangrijk deel nog niet vergaan was. De boot werd de gedateerd op het jaar 320.
De boot
De 5200 kilo zware overnaadse eikenhouten Nydamboot is 23,55 meter lang en midscheeps 3,30 meter breed en werd door dertig mannen geroeid. Het was puur een roeiboot en had geen zeil. De boot is gebouwd in de regio waar hij gevonden is. En inderdaad, dit is de oudste zeewaardige roeiboot. De boot is nog behoorlijk intact, hij is te zien in de Nydamhal van het Archeologisches Landesmuseum dat bij de stad Schleswig gevestigd is in het Schloss Gottorf.
‘Nydam mosefund’
Engelhardt haalde de boot naar boven en beschreef alle vondsten nauwkeurig in zijn boek Nydam Mosefund 1859-1863. Vooral de laatste pagina’s van het boek, met tekeningen van alle vondsten, zijn boeiend.
Engelhardt conserveerde ook het hout en bouwde de boot weer op, waarbij hij de ontbrekende delen aanvulde. Omdat alle ijzer in de bodem vergaan was, en daarmee ook de klinknagels, was de boot geheel uiteen gevallen.
Het Nydam-moeras zit nog steeds vol archeologische objecten. De opgraving en conservering daarvan is echter zo kostbaar dat het nog wel even zal duren voordat alles boven de grond is. Tot het zover is, sluimert het moeras zoals het een moeras betaamt.
De vindplaats
Schloss Gottorf
Symbool
In 1934 heeft de werf Abeking & Rasmussen in Lemwerder (noordelijk van Bremen) in 14 dagen ‘naar oudgermaans voorbeeld’ een Nydam-kopie gebouwd. In 1936 wilde men er de Hitlerjugend van Bad Zwischenahn in trainen, maar dat bleken te weinig en te zwakke knapen om het schip in beweging te krijgen. Het schip is in de oorlog in stukken gezaagd.
Reconstructie
In Sønderborg, Denemarken, ligt een reconstructie van de boot, de Nydam Tveir ( = Nydam II). Die is in 2013 het water in gegaan.
