Foto’s Stadsarchief Amsterdam | Tekst Eymert van Manen

Het is 1893, op het schuitenhuis van Nereus, vroeg in de zomer, met de nog jonge bomen op de kade stevig in het blad, windstil weer en schaduwen van een zon die zo te zien in het zuidoosten staat, hetgeen wijst op een uur of tien in de morgen. De huizen links aan de Amsteldijk zijn pas tien, hooguit twintig jaar terug gebouwd. Op de achtergrond de Hoge Sluisbrug met helemaal rechts vaag herkenbaar het koepeldak van circustheater Carré.

Kijk naar de mensen op de foto: iedereen staat stokstijf, want anders wordt de foto onscherp. Links zit een man-met-de-pet in een sloepje schielijk naar de fotograaf te kijken, die waarschijnlijk schuil gaat onder een grote zwarte lap. Op de kade staat een man op klompen een touw vast te zetten, en links voor het botenhuis staat in de zon een modieus type met strohoed, waarschijnlijk Nereus-lid Hulsman, en daarnaast conciërge Hendrik met z’n vrouw en zoontje Victor bescheiden in het donker. Aan de deurkling hangt achteloos maar veelbetekenend een vergeten Varsity-petje.

En dan rechts, tegen de ochtendzon in kijkend, trots en serieus de roeiende elite, waarvan twee heren met de Varsity-pet op het hoofd, terwijl Blaisse (grootvader van het latere Nereus-coryfee Steven Blaisse), toen 21 jaar, ‘m onder de linker arm geklemd houdt. Daarnaast stuurman en coach Meurer met een ander hoofddeksel en horlogeketting, en dwars voor hen de ranke wedstrijdboot die al in het water klaar ligt. 
Rechts tegen het schuitenhuis liggen twee scheehouten wherry’s – toerroeien wordt kennelijk ook op het nog jonge Nereus beoefend. En achterop de rand langs het schuitenhuis staan twee kleine kinderen stiekem te kijken naar de fotograaf…

Maar dan de tweede foto van de statige ‘Trou moet blijcken’ op het water: die is waarschijnlijk nog geen half uur later genomen want je ziet links van het botenhuis, op de plaats waar de heren roeiers net nog zaten, Hulsman staan, en de witte jurk van de vrouw van conciërge Hendrik – en links daarvan weer dat mannetje in die sloep. En rechts van het botenhuis staat achter een meerpaal weer een van die kinderen te kijken ! Een lichte wind rimpelt het water van de Amstel inmiddels iets meer, en het lijkt erop – ook wanneer je ter plekke bij de huidige IJsbreker gaat kijken – dat de beide foto’s vanaf een boot zijn genomen.

Ter gelegenheid waarvan werden deze beide ‘statiefoto’s’ genomen ? 
De petjes wijzen zeker op deelname aan de Varsity, die in 1893 op zondag 4 juni op het Noorder Buitenspaarne bij Haarlem werd verroeid, en inderdaad door deze Oude Vier van Nereus werd gewonnen.
Gesteld dat de ‘Trou moet blijcken’ deze al had gewonnen, dan zou je toch verwachten ergens een Varsity-blik te zien schitteren ?