Oseberg en Gokstad


Begraven boten

In het eerste millennium na Christus zijn in Noord-Europa heel wat boten begraven, meestal als onderdeel van een graf. Dat gebeurde vanaf ongeveer het jaar 200 en vooral tussen 700 en 1050 in Noorwegen, Zweden, Finland, IJsland en de Scandinavische veroveringen op de Britse eilanden.


Het Osebergschip uit 820

Oseberghaugen, de vindplaats, in 2016

In 1904 is het Osebergschip bij Tønsberg in zuidwest Noorwegen gevonden. Het is de oudste overnaadse Noordse roei-/zeilboot.

Opgraving Oseberg
Het Oserbergschip in het Vikingskipshuset bij Oslo

Een replica, gebouwd in 1987, zonk bij de eerste de beste vaart op zee doordat de boeg water schepte. Oorzaak was een onopgemerkte breuk in een balk van het origineel, waardoor de replica te kort was. Latere replica’s in 2004 en de Saga Oseberg in 2012, waren zeewaardig.

Saga Oseberg kort na de tewaterlating


De Gokstadvondst

Gokstadhaugen

In 1880 besloot de antiquair Nicolay Nicolaysen in de groene heuvel bij Gokstad, niet ver van Sandefjord, te graven omdat twee jongens gemeld hadden dat ze er een schip in ontdekt hadden. Hij deed dat zorgvuldig, in tegenstelling tot eerdere schatgravers die de vondsten in andere grafheuvels door hun ondeskundigheid vernietigd hadden. Na twee dagen kwam de punt van een boot te voorschijn, en daar bleef het niet bij. Het waren de redelijk gave resten van een grote eikenhouten roei-/zeilboot en enkele kleinere kapotgeslagen roeiboten, samen bekend als de Gokstad-vondst.

De drie Gokstadboten in het Vikingskipshuset bij Oslo

De kleinste Gokstad-boot, de færing (‘vierriemer’), is van belang voor de ontwikkeling van de sport-roeiboot.

Osebergschip

Osebergschip
  • Roei-/zeilschip
  • Bouwjaar: 820
  • Vindjaar: 1904
  • Bouwlocatie: zuidwest Noorwegen
  • Overnaads
  • Eikenhout
  • IJzeren klinknagels
  • Lengte 20,20 m | breedte 5 m
  • 30 roeiplaatsen
  • Te zien: Vikingskipshuset bij Oslo

Gokstadvondst

Opgraving Gokstad
  • Bouwjaar: ca. 890
  • Vindjaar: 1880
  • Bouwlocatie: zuidwest Noorwegen
  • Overnaads, ijzeren klinknagels
  • Eikenhout
  • Te zien: Vikingskipshuset bij Oslo

> Gokstadschip

  • Roei-/zeilboot
  • Lengte 23,22 m | breedte 5,18 m
  • 32 roeiplaatsen

> Gokstad færing

  • Roeiboot
  • Dubbeltwee
  • Lengte 6,60 m
  • Flexibel
Bij de Gokstad-vindplaats: ‘Zo lag het schip in de heuvel’

Gokstad færing