De Kano van Pesse, 10.000 jaar oud
Tienduizend jaar oud en daarmee de oudste boot ooit gevonden. De Kano van Pesse is een boomstamboot uit het mesolithicum, de Midden-Steentijd, de periode vanaf de laatste ijstijd tot rond 5000 voor Christus. Het vaartuig was 3 meter lang en 44 centimeter breed, gehakt uit een grove den (Pinus Sylvestris), een boomsoort van het natte, lage stuifzand, en is omstreeks 8000 voor Christus gemaakt.
Vondst
Bij het Drentse dorp Pesse bereidden aannemers in de zomer van 1955 de aanleg van provinciale weg van Eursinge naar Hoogeveen voor – nu loopt daar de A28. Ze moesten het zompige Blikkenveen aan de zuidkant van Pesse weggraven, kraandrijver Haddering had het er maar druk mee. Op zaterdag 13 augustus haalde hij van zo’n zeven meter diepte een stuk hout omhoog.
Met veel moeite kreeg hij dat in de kiepwagen die het moest afvoeren, het viel onderweg van de wagen af, Haddering besteedde er geen aandacht meer aan.
Driehonderd meter verderop had Hendrik Wanders zijn boerderij. Veertig koeien van de buurman hadden huisgehouden in zijn bietenveld. De verzekering kwam erbij. Wanders liep met de schade-expert rond op het land. Hij zag het stuk hout liggen. Zoiets had hij nog nooit gezien, hij vermoedde direct dat het iets bijzonders was. Hij nam het in een grote kruiwagen mee naar zijn boerderij en waarschuwde de autoriteiten. Deskundigen van het Drents Museum en de Groningse universiteit conserveerden het stuk hout en archeologisch onderzoek volgde.
Reconstructie
Om de vaareigenschappen van de boot te onderzoeken, heeft Jaap Beuker – toen conservator van het Drents Museum – met een groep vrijwilligers een reconstructie van de boot gemaakt. Het resultaat:
De reconstructie in 2001, foto’s Jaap Beukers