Voor het eerst
De Leidse studentenroeivereniging Njord organiseerde in 1878 voor het eerst roeiwedstrijden en schreef daarbij ook een speciaal studentennummer uit. Naar het voorbeeld van Oxford en Cambridge daagde het de Delftse concurrent Laga uit. De wedstrijd werd gevaren in het nummer Oude Vier met stuurman. Deze eerste Nederlandse Varsity – Varsity is een verbastering van University – werd gewonnen door Laga.
Vanaf de tweede editie in 1880 is de wedstrijd jaarlijks gehouden, behalve in de oorlogsjaren. Na 1880 sloten zich de andere corporale verenigingen Triton (Utrecht), Nereus (Amsterdam), Aegir (Groningen), Argo (Wageningen) en Skadi (Rotterdam) aan. Sinds 1973 doen ook de niet-corporale mannelijke studentenroeiverenigingen mee, pas sinds 1976 ook vrouwen.
Het hoofdnummer
Het hoofdnummer is de Oude Vier bij de mannen. ‘Oud’ slaat op de ouderejaars (ervaren) wedstrijdroeiers, maar ook op het feit dat men vroeger het predicaat oud kreeg na het behalen van een bepaald aantal blikken (overwinningen).
De finale van de Oude Vier gaat over 3000 meter. De winnaars ontvangen ieder een gouden medaille, het Gouden Blik. Dat blik wordt zelfs door sommige winnaars van olympische medailles hoger gekoesterd dan die olympische plak.
Tradities
Triton organiseert sinds 1939 de wedstrijd onder de vlag van de Koninklijke Nederlandse Studentenroeibond.
De Varsity kenmerkt zich door vele tradities, zowel in kleding – strooien hoedjes, gekleurde blazers – als in gedrag: stevig biergebruik, goedmoedige ‘vechtpartijtjes’, gooien met aardkluiten en een massale gezwommen huldiging van de winnende Oude Vier in het ijskoude water (begin april). De zegevierende vereniging – geeft ‘s avonds een kroegjool, een groot feest waar de verliezers en supporters ook welkom zijn en het bier gratis is.
Waar?
- 1878-1882: Leiden, Galgewater
- 1883-1884: Oude Rijn bij Oudshoorn
- 1885-1901: Haarlem, Noorder Buiten Spaarne
- 1902-1914: Schie bij Zweth
- 1915-1936: Noordzeekanaal
- 1937-1939: Bosbaan
- 1940-1969: Amsterdam-Rijnkanaal bij Jutphaas en Utrecht
- 1970: Amsterdam-Rijnkanaal bij Houten – Plofsluis
- 1971: Bosbaan
- 1972-1979: Amsterdam-Rijnkanaal bij Houten – Plofsluis
- Sinds 1980: Amsterdam-Rijnkanaal bij Houten – Schalkwijksebrug
Wanneer niet?
- 1879
- 1940-1945
Speciale editie
In 1943 speelden roeiers de Varsity als een geïmproviseerd bordspel in een Javaans gevangenenkamp.
Goud
Voor de winnaars zij er nog steeds medailles van goud.