Walvissloep

*Fragment van het schilderij Walvisvangst in de Poolzee van Abraham Storck (1654 – 1708) | Rijksmuseum Amsterdam*

*Fragment van de schets Walvisjagers bij een ijsschots van Albertus van Beest, datering 1830 – 1860 | Rijksmuseum Amsterdam*

Herkomst

De walvissloep is een rechtstreekse afstammeling van de Vikingboot: een eenvoudig eikenhouten overnaads model met een stevige kromming – zeeg – in de boorden en aan beide einden een punt, een zogenaamde double ender. Dit maakt het mogelijk om even gemakkelijk voor- als achteruit te varen.
Als de walvis op zee was opgespoord, werd de walvissloep of whale-boat of whaler ingezet, met vier of meer roeiers aan boord, een stuurman en een harpoenier. De sloep beschikte soms over een zeil.
De eerste walvissloepen werden Groenlandse boten genoemd omdat vooral de Groenlandse walvis werd bejaagd.
De walvisjacht was een lucratieve maar levensgevaarlijke onderneming. Wanneer de harpoenier doel had getroffen en de harpoen zich in de walvis had geboord, werd de sloep door de walvis meegesleurd tot het beest uitgeput raakte. Dan sloegen de bemanningsleden toe en doodden het dier met hun lansen.

Tegenwoordig

Tegenwoordig is de achtriems Kromhout whaler een categorie bij sloeproeiwedstrijden in Nederland. Het ontwerp dateert van 1882, voor een reddingsboot voor marine-ramschip De Buffel.
De Kromhout whaler wordt gebouwd door de Amsterdamse Werf ’t Kromhout. In 1991 ging de eerste, de Gebr. van Amerongen, te water.

Lengte 8,60 m
Breedte 1,78 m
Diepgang 0,60 m
Overnaads
10 mm A-kwaliteit okoumé (hout van de West-Afrikaanse boomsoort Aucoumea klaineana), afgewerkt met epoxy
Gewicht ongeveer 500 kg