Het eerste goud
Laga-roeiers François Brandt (1874-1949) en Roelof Klein (1877-1960) zijn officieel de eerste Nederlandse atleten met een Olympische titel op hun naam. Zij versloegen in de finale twee met stuurman hun Franse tegenstanders in een tijd van 7.34,2. De race werd gevaren over 1.750 meter op de Seine ter gelegenheid van de Wereldtentoonstelling in Parijs.
Erkenning
Pas na de Tweede Wereldoorlog is hun race erkend als een Olympische overwinning omdat de spelen in Parijs toen pas de status verkregen van Olympische Spelen. Brandt, overleden in 1949, heeft zelfs nooit geweten dat hij een van de twee eerste Nederlandse Olympische winnaars ooit was.
Maar er was nog iets. Pas 112 jaar later, in 2012, is hun zege door het Internationaal Olympisch Comité erkend als een Nederlandse overwinning. Het team had namelijk tijdens de finale stuurman Herman Brockmann van 60 kilo vervangen door en klein en veel lichter jongetje van een andere nationaliteit. Hun victorie stond daarom te boek als van een internationaal mixed team. De erkenning van de Olympische titel door het IOC geldt overigens ook voor Herman Brockmann.
NOC*NSF echter heeft de roeiers niet erkend als goudenmedaillewinnaars om de doodeenvoudige reden dat er nog geen medailles werden uitgereikt, maar een beeldje van wat Brandt noemde ‘een zware bronzen juffrouw’. Hiermee bleef de NOC*NSF-medaillespiegel intact.
Zilver voor vier-met
Er was in Parijs meer succes. De gestuurde Nereus-vier met Coenraad Hiebendaal, de broers Paul en Geert Lotsy, Johannes Terwogt en de genoemde Herman Brockmann behaalde de tweede plaats. De Fransen hielden tegen de regels in echter een tweede finale met twee Franse boten, zodat er twee eerste en twee tweede plaatsen te boek staan.
Paul Lotsy op 3 en Geert Lotsy op slag (volgens de aantekening onder deze foto van rond 1900) in een tenue van ASR Nereus. Allebei geboren in Dordrecht, broers van Dirk de voetballer. Locatie van de foto is het Galgewater in Leiden, voor het clubhuis van Njord. Mogelijk zitten andere leden van die zilveren ploeg ook in deze boot.
Brons voor acht
De Nederlandse acht deed het ook goed en werd derde. Naast Brandt, Klein en Brockmann roeiden Johannes van Dijk (Nereus), Ruurd Leegstra, Walter Middelberg, Hendrik Offerhaus (allen Njord) en Walter Thijssen en Henricus Tromp (beiden Laga).
Minerva
De Nederlandse deelnemers roeiden allemaal onder de verenigingsvlag van Roeivereeniging Minerva. Deze vereniging is in 1897 opgericht door oud-leden van Njord, Laga, Aegir, Triton en Nereus met als doel studentenploegen te kunnen uitzenden naar buitenlandse wedstrijden.
Mysterie
Wie het stuurtje van de twee-met was blijft een mysterie. Het jongetje zou volgens verschillende bronnen 7, 10 of 11 jaar zijn en van Belgische of Franse nationaliteit. Een uitgave van de Georgische Associatie van Sportjournalisten beweert de identiteit van het jongetje te kennen. Het zou gaan om de destijds twaalfjarige Giorgi Nikoladze.
Bron: Paata Natsvlishvili: ‘Giorgi Nikoladze’, Unknown French boy, 2016
Bisschop
François Brandt werd later bisschop in de Vrije Katholieke Kerk.
