Onderwaterroeiboot


Drebbel

De Nederlandse uitvinder Cornelis Drebbel (1572-1633) ontwierp in opdracht van de Engelse marine duikboten met roei-aandrijving. Er zijn, naar men zegt, drie prototypen gemaakt.
De eerste versie, of was het de tweede of derde, in 1620, of was het 1624 – de bronnen zijn niet eensgezind -, een houten romp waterdicht omhuld met leer, werd geroeid door acht roeiers en kon zestien passagiers meenemen. Deze versie heeft onder de ogen van duizenden Londenaren daadwerkelijk drie kilometer gevaren, van Westminster naar Greenwich. De boot kon naar men zei drie uur onder water blijven op een diepte van 4,5 meter. De riemen konden via een klapmechanisme als bij een paraplu open en dicht vouwen.


Geen details

Er is geen enkele bouwtekening bewaard gebleven. Een publicatie uit 1725 gaf weinig detailinformatie.

Uit Kronyk der stad Alkmaer, 1725

Lucht?

Hoe de inzittenden aan verse lucht kwamen is onduidelijk. Er zijn verschillende verhalen, zoals dat verse lucht binnenkwam via een slang die boven water aan drijvers vast zat. Een ander verhaal is dat ze door salpeter te verhitten zuurstof wisten te produceren. Of de boot zich daadwerkelijk onder water heeft voortbewogen, is echter de vraag. Hoewel bedoeld als oorlogstuig, verder dan test- en pleziertochtjes is het nooit gekomen.


It worked, it really worked!

Boven de deuren van de werf van Mark Edwards in Richmond staat Richmond Bridge Boathouses – boatbuilders, boatletters, submarines.

Edwards heeft in 2002 op verzoek van het BBC-programma Building the Impossible een verkleinde replica van de onderzeeroeiboot van Drebbel gebouwd. Hij biedt plaats aan twee roeiers. Edwards: “And it worked, it really worked!”. Dat bleek tijdens de test in april 2002 op de roeibaan van Eton Dorney. Daar roeide de boot tien minuten onder water.


Cornelis Drebbel, anonieme gravure, 1628 | © National Portrait Gallery, London

Drebbel’s boot, in dit geval met 12 roeiers, vaart in de Thames | G.H. Tweedale, jaar onbekend | Royal Submarine Museum, Gosport, Engeland

Afbeelding van de boot van Edwards op een postzegel ter ere van Drebbel | Uitgave TNT Post 9 februari 2010

Proefvaart op Eton Dorney, april 2002

Deze maankrater is naar Drebbel genoemd | Positie 40,9° zuid, 49,0° west