De oudste kleine roeiboot
Een relatief recente sewn plank boat is de Halsnøy-boot, van rond het jaar 400. Deze boot is in 1896 in Noorwegen gevonden, in een moeras in Toftevågen op het eiland Halsnøy midden tussen Bergen en Stavanger. Het is de oudste boot die in Noorwegen gevonden is.
De originele onderdelen – stukken plank, een dol en een spant – liggen in het Sjøfartsmuseum in Bergen.
Het is een 5,45 meter korte naaldhouten roeiboot, geroeid door twee personen met ieder twee riemen. De naden waren afgedicht met wol dat in teer gedoopt was. Waar alle boten tot nu toe gepeddeld werden, is de Halsnøy-boot de oudste kleine roeiboot ter wereld. Het lijkt er dus op dat men pas ergens in de vierde eeuw in Noordwest-Europa ontdekt heeft dat roeien een efficiëntere beweging is dan peddelen.
Van peddelen naar roeien: wanneer?
Het is onzeker wanneer men werkelijk de overgang gemaakt heeft. Onderzoek uit 2019 wijst erop dat het mogelijk nog veel vroeger was, namelijk rond 500 voor Christus, in de IJzertijd.
Reconstructie
Een reconstructie van de Halsnøyboot, in 2008 gebouwd door Knut Sørnes in Halsnøy, ligt in het botenhuis van het Horda Museum bij het Noorse Bergen. Van de bouw is dit filmpje gemaakt.
Op veel plekken in Noorwegen zijn resten van kleine boten gevonden. Niet ver ten noorden van Bergen, bij Mangersnes, zijn in een moeras dollen en resten van riemen gevonden, men vermoedt dat daar een reparatiewerkplaats was. Ze zijn dendrochronologisch gedateerd op ergens tussen de jaren 30 voor en 250 na Christus. Dat is een ruime onzekerheid, maar bewijst nog eens dat er in die tijd werd geroeid in deze regio.
Verder lezen
