Rond de eerste Boat Race


Oxford

Een van de oudste gedocumenteerde roeiwedstrijden was die in 1815 tussen de Oxfordse colleges Jesus en Brasenose. De race werd geroeid in achten die speciaal voor deze wedstrijd waren gebouwd. Opmerkelijk, want tot dan toe roeide men in zessen.
De witte boot waarmee Exeter College Boat Club in 1824 op de Thames bij Oxford de Summer Eights won, was gebouwd in Plymouth, Cornwall, en door botenbouwer Stephen Davies naar Oxford gehaald. De boot was oorspronkelijk bedoeld voor open zee en werd voor het rustigere water van de rivier aangepast door de boorden te verlagen.

De in Plymouth gebouwde acht van Exeter College op de Isis in Oxford | William Turner, 1824 | Yale Center for British Art, Paul Mellon Collection

Cambridge

Cambridge nam pas in 1826 de eerste acht in gebruik, de Lady Margaret. De boten werden toen nog niet op snelheid gebouwd, ze waren uitgerust voor een riante picknick, compleet met bestek, eierdopjes, een soort barbecue, en een trompet voor de stuurman.

Lady Margaret Boat Club in Cambridge, opgericht in 1825 | Dit botenhuis is uit 1905 | Bron capturingcambridge.org

De boten van de eerste race

De boot van Cambridge, de Cam, is niet bewaard gebleven. Hij was gebouwd door Searle in Lambeth, Londen, en had waarschijnlijk veel weg van een verlengde Thames wherry: een brede en naar de huidige inzichten lompe roeiboot, maar iets langer dan die van Oxford. Weekblad
Jackson’s Oxford Journal meldde op 20 juni 1829:

The Cambridge boat was far inferior in the water, dipping to the oar, while the other rose to every stroke in fine style


De Oxford-boot is bewaard gebleven, en te zien in het River & Rowing Museum in Henley-on-Thames.
De boot weegt 440 kilo, is 13,80 meter lang en 1,30 breed, heeft vaste banken en geen riggers maar dollen op de boorden. Dit type boot wordt in Engeland Cutter genoemd. De huid is van sparrenhout, het frame van es en eik. De originele boot is gebouwd voor het Balliol College in Oxford door botenbouwer en -verhuurder Stephen Davies & Isaac King in die stad, een bedrijf dat in 1858 overgenomen werd door het nog steeds bestaande Salters Steamers. De werf zat in Oxford tegenover waar nu het terras van de Head of the River Pub is.
De Oxford-boot had de lijnen en de constructie van een verlengde Cornish pilot gig. Daarom wordt de Oxford-1829 boot gezien als de verbeterde versie van de Cornish pilot gig. Over deze boot verschenen lovende stukken in de pers:

She was built of English oak as thin as was consistent with strength… No such craft had been built before because no crew weighing over 96 stone (610 kilo) had ever been put together for a match.

Mark Edwards bouwde in 2004 twee replica’s van de Oxford-boot.


De winnaar

Die eerste race was op woensdag 10 juni 1829 en speelde zich af in Henley on Thames. Het was een feestdag, met zo’n 20.000 bezoekers.
Het parcours liep over 2,25 mijl, dus 3,6 km, van Hambledon Lock naar Henley Bridge.
Oxford won in 14:30 minuten easily, met een vooorsprong van zeker 100 yards, volgens een ooggetuigeverslag achterin het boek Record of the University Boat Race 1829-1880.


Wedstrijd op de Isis in Oxford, 1822 | Dor John Whesell naar John Serres | Yale Center for British Art, Paul Mellon Collection

Publiek bij de Boat Race van 1926

The confluence of the Cherwell and Isis – Brasen Nose boat coming in – Dimension of the Boat 41 ft. 8ins by 4 ft. 8ins | Ets van John Whesell

In 1852 was de acht van Brasenose al flink geëvolueerd | Foto Roei!

Pub in Oxford

Aan het plafond in het museum in Henley: de 1829-boot van Oxford | Foto Roei!