Watermen


Beroepsroeiers

Op de Thames zijn sinds de middeleeuwen twee soorten beroepsroeiers aan het werk, de lightermen en de watermen. Ze zijn sinds 1700 verenigd in het gilde met de naam The Company of Watermen & Lightermen of the River Thames. Zo’n gilde was er voor ongeveer elk ambacht en had als belangrijk doel het vak te beschermen tegen ‘wilde’ concurrentie, het was dus een kartel.
In 1598 verdienden zo’n 40.000 Londenaren zo hun brood op de rivier.


Lightermen

Lightermen houden zich bezig met de vrachtvaart en met de begeleiding van grote schepen. Ze leggen trossen vast aan boeien, ze vervoeren kleine hoeveelheden vracht in hun barges. Ze vervulden dezelfde rol als de roeiers van Roeiersvereeniging Eendracht in de Rotterdamse haven.
Tegen het eind van de 19e eeuw nam de motor het over van de roeiers en de containers maakten vanaf de jaren 1960 het beroep op de Thames overbodig.
In deze documentaire van 45 minuten vertellen lightermen over hun werk.

Bron thameslightermen.org.uk

Watermen

Watermen waren de personenvervoerders op het water, ze waren de veermannen en de taxichauffeurs. Ze roeiden hun passagiers met een of twee man in een wherry naar de bestemming.
Zo’n Thames wherry was een heel andere boot dan wat wij in Nederland wherry noemen. Hij was breder en lomper en kon zes tot acht passagiers meenemen. Die moesten via de boeg instappen. In middeleeuws Londen waren talloze aanlegplaatsen, stairs geheten, voor de watermen.
Vervoer over water was lang de meest efficiënte transportwijze, en dus belangrijk. De tarieven werden al in 1514 bij wet geregeld. Toen voerde koning Hendrik VIII de eerste Act of Parliament for regulating watermen, wherrymen and bargemen in. In 1555 bepaalde een wet hoe de opleiding tot waterman moet verlopen, en dat die opleiding een jaar duurde. In 1603 werd de opleiding verlengd tot liefst zeven jaar.

Een waterman probeert klanten te winnen | Prent uit W.B. Woodgate’s Boating

Nog steeds

Het gilde bestaat nog steeds, als conservator van het verleden, als organisatoren van Doggett’s Coat and Badge en als roeiers van de koningin.

De watermen legden aan aan stairs zoals deze, Wapping Old Stairs | Door Thomas Rowlandson (1756–1827) | Yale Center for British Art, Paul Mellon Collection
Wapping Old Stairs | Foto uit ‘Wonderful London Illustrated’, 1926
Wapping Old Stairs in 2014 | Foto thelostbyway.com

‘The last of the Thames wherries’ | Prent uit W.B. Woodgate’s Boating